) در انتخاب کلمات بیشتر دقت کنید
نحوه صحبت کردن ما با بچه ها، خود بخشی از فضای عاطفی خانواده است که می توان آن را به راحتی بهبود بخشید. در کنار کمک به کودکان خود، باید به آنان یاد دهیم احساسات خود را صادقانه بیان کنند. بنابراین باید مراقب لحن و عباراتی باشیم که هنگام حرف زدن با آنها به کار می بریم. گاهی فراموش می کنیم که کودکان تا چه اندازه انتقادات والدین را جدی می گیرند و عباراتی که ما برای سرزنش آنها به کار می بریم چقدر بر احساس شان نسبت به خودشان تأثیر می گذارد. از نظر روانشناسی کودکانی که توسط والدین شان مرتب و به صورت اغراق آمیز مورد سرزنش قرار می گیرند، به شدت احساس گناه و شرمساری می کنند و از نظر عاطفی منزوی می شوند. انتقاد از کودکان باید سازنده باشد و راه تغییر رفتار بدشان را به آنها نشان دهد.
روش دیگر انتقاد کردن از کودکان این است که به آنها یادآوری کنیم رفتارهایشان چه تأثیری روی ما دارد. در این صورت آنها به جای مقاومت در برابر خواسته ما، همدلی بیشتری از خود نشان می دهند.
?) نظم و ثبات به وجود آورید
چارچوب قابل پیش بینی برای فعالیت های روزانه، قوانین واضح و دائمی و یک خانه سازمان یافته به والدین و فرزندان کمک می کند تا بیشتر احساس آرامش و راحتی کنند. این فضا، به تعادل عاطفی اعضای خانواده بسیار کمک می کند. هنگامی که مشاجره ها، تنش ها و بحران ها رخ می دهند، این چارچوب و قوانین دائمی خانواده برای افراد، پشتیبانی آشنا و اطمینان بخش است، بخشی قابل اعتماد که آرامش بخش است و هیچ گاه تغییر نمی کند. اگر در چارچوب زندگی خود تغییراتی دهید که شب ها به رختخواب رفتن بچه ها با آرامش بیشتری همراه باشد از بسیاری از ترس های کودکان از تاریکی که معمولاً شب ها و وقتی چراغ ها خاموش می شود رخ می دهد، جلوگیری خواهید کرد. البته باید توجه داشت که اگر این قوانین بسیار غیرقابل انعطاف باشد به کودکان اجازه نشان دادن خلق و خو، پسند و سلیقه و عادات و خصیصه های منحصر به فردشان را نخواهد داد و موجب اختلال در رشد شخصیت آنان می شود.
?) نشست های خانوادگی برای اختصاص وقت بیشتر به اعضای خانواده
زمانی که اعضای خانواده همه در کنار هم هستند به قدری لذت بخش است که بعضی خانواده ها به طور منظم زمانی را برای بحث و گفت وگو در مورد مشکلات یا حتی صحبت در مورد اتفاقات خوشایندی که برای شان رخ داده است می گذارند. بعضی ها ترجیح می دهند این جلسات را جمعه شب ها برگزار کنند تا بتوانند برای هفته ای که پیش رو دارند برنامه ریزی کنند.
?) حس عشق ورزیدن را در فرزندان خود بیدار کنید
زندگی روزمره پر از فرصت هایی است که می توانیم از آنان برای عشق ورزیدن به فرزندان مان استفاده کنیم. محققان دریافته اند در خانواده هایی که والدین زمان بیشتری را به بازی کودکان، شوخی کردن و صحبت کردن درباره افکار و احساسات شان با کودکان اختصاص می دهند، فرزندان دارای رفتاری دوستانه، سخاوتمند و سرشار از عشق هستند، هر چه بیشتر به کودکانمان عشق بورزیم احساس عشق و دوست داشتن در آنها بیشتر شکل می گیرد. بسیاری از والدین هنگامی که زمانی را به طور مشخص و با توجه کامل با فرزندان خود صرف می کنند بیشترین احساس هماهنگی را از نظر عاطفی با آنان دارند. در حین مکالمه ها فرزندان ترس ها و احساسات فرو خورده خود را با والدینشان در میان می گذارند.
همه ما دوست داریم فرزندانمان با دیگران، بخصوص خواهر و برادرشان با مهربانی، احترام و انصاف برخورد کنند که با پرورش حس عشق ورزیدن در وجودشان همه این ها محقق می شود. می توان جدولی تهیه کرد و از کودکان خواست در پایان هر روز نام کسی را که کار خوبی برای آنان انجام داده در آن یادداشت کنند. این کار باعث پرورش حس دوستی و قدرشناسی در آنها می شود.
?) جشن ها و رسوم خانوادگی
کنار گذاشتن اوقاتی از روز یا هفته برای دور هم جمع شدن اعضای خانواده به کودکان حس همبستگی می دهد، تا جایی که حتی وقتی بزرگ شوند به خانواده خود احساس تعلق و وابستگی دارند. بعضی خانواده ها به طور مرتب و به صورت دسته جمعی در مراسم مذهبی شرکت می کنند (مثلاً همه با هم به مسجد می روند) و بعضی ها آخر هفته به پارک می روند. بعضی ها تصمیم می گیرند آخر هفته را جشن بگیرند! یک شام ساده و لذت بخش که همه آن را دوست دارند، انجام چند بازی با حضور همه اعضای خانواده، به سینما رفتن و... همین جشن های کوچک کودکان را به صرف وقت بیشتر در کنار دیگر اعضای خانواده علاقه مند می کند.
?) مشکلات و مشاجرات
این روزها زندگی آن قدرها هم پایدار و مطمئن نیست. حتی بهترین و موفق ترین زوج ها هم درگیر دعوا، مشکلات اقتصادی و عاطفی می شوند، والدین از هم طلاق می گیرند و با فرد دیگری ازدواج می کنند و... همه این موارد حتی دلسوزترین والدین را نیز دچار چالش می کند. مشکلات بخشی از زندگی ما هستند که نمی توان آن ها را انکار کرد. ولی با بهبود فضای عاطفی خانواده می توان اثر مخرب آنها را به شدت کم کرد.
هنگامی که والدین با یکدیگر مشاجره لفظی دارند، پس از حل مشکل باید به فرزندان خود توضیح دهند که اکنون همه چیز مثل سابق است و پدر و مادرشان دیگر با هم مشکلی ندارند. به فرزندانتان بگویید که شما هم گاهی با هم اختلاف نظر پیدا می کنید و عصبانی می شوید ولی الآن مسائلتان را حل کرده اید. بگویید متأسفید که آنها صدای شما را هنگام مشاجره شنیده اند.
?) زمانی را بدون حضور فرزندان و فقط با همسرتان بگذارنید
این والدین هستید که فضای حاکم بر خانواده را می سازند. هنگامی که به خاطر بدهی هایمان عصبانی هستیم، مشکلات محل کار نگرانمان کرده است یا از همسرمان دلگیریم، ناخواسته به فضای عاطفی خانواده لطمه می زنیم و فرزندانمان را ناراحت و نگران می کنیم. والدین نیز نیاز به زمانی دارند که بدون حضور فرزندان درباره خود و مشکلاتشان صحبت کنند. با همسرتان به پیاده روی یا رستوران بروید. به این ترتیب، هم در حین گفت وگو درباره مشکلات به یکدیگر دلداری می دهید و هم عشقی را که شما را برای نخستین بار در کنار یکدیگر قرار داد، دوباره تجربه می کنید.
